Nieuwjaarstoespraak 2017 burgemeester Waanders
Beste mensen,
Een nieuw jaar is van start gegaan. We hebben de feestdagen achter de rug en gaan vol goede moed het pad van 2017 op. Sommige mensen hebben een drukke start achter de rug. Dan heb ik het met name over de BOA’s, de brandweer, de ambulance, het Rode Kruis, de dokterswacht.. . de hulpverleners. Mensen die tijdens de oud- en nieuwviering voor ons allemaal in touw zijn geweest. Hulde en dank voor de inzet van al die mensen. Dank ook aan de mensen van Gemeentewurk die met oud en nieuw de festiviteiten in Dongeradeel ondersteunen en op nieuwjaarsochtend in alle vroegte de restanten van de feestvreugde hebben opgeruimd.
Maar ik dank ook de vele inwoners in stad en dorpen die al die activiteiten hebben georganiseerd en hun mede-inwoners een mooie, jaarwisseling hebben bezorgd. In Dongeradeel is het heel feestelijk en veilig verlopen. In Ee vierde men uitbundig het 50 jaar carbid schieten met vele gasten uit het dorp en van heel ver, met een spreekstalmeester, de drumband en 150 melkbussen in rij en gelid EN in bedrijf. Goed en strak georganiseerd met grote aandacht voor de veiligheid van deelnemers en publiek. Ook elders liet men zien dat veilig feestvieren heel goed kan. Dank aan alle organisaties die hun verantwoordelijkheid hebben genomen.
En toch, ondanks een prima organisatie en voorbereiding kan het goed misgaan. Dat hebben we gezien bij het carbid schieten in Broeksterwâld en Mûnein. Daar zal men zich heel lang niet het feest maar het leed herinneren. En in ons Holwerd liep een inwoner zwaar vuurwerkletsel op aan een van zijn handen.
Ik wens deze mensen uiteraard een zo goed mogelijk herstel en goede zorg en begeleiding. Maar het maakt ook op een akelige manier duidelijk dat alle aandacht voor een veiliger viering van oud en nieuw nodig blijft. Het zware incident in Raard in de nieuwsjaarnacht van 2013 ligt nog vers in ons geheugen. En ik hoop dat u ook begrijpt dat ik altijd weer bij ben dat het nieuwsjaarochtend is en het politierapport melding maakt van een rustige nacht.
Dames en heren,
2016 was in veel opzichten een mooi en enerverend jaar. Zo heb ik het filmpje van zojuist ook aangekondigd. Onderwerpen die in vogelvlucht voorbij kwamen waren de inzet van kinderburgemeester, de Dorps OntwikkelingsMaatschappij, Súd Ie en Wetterfront Dokkum, de ambtelijke fusie met de drie buurgemeenten, de opknapbeurt in Metslawier, de Centrale As, Holwerd aan Zee, Sionsberg, printbedrijf Probo, de Markt & Fontein, het Dockinga College en de nieuwbouw van de Trimmer.
Niet alles kan in een filmpje, dan gaat de zeggingskracht verloren. Maar er zijn nog wat zaken die ik graag met u wil delen.
Zo is in het filmpje niet stilgestaan bij het afblazen van de komst van het asielzoekerscentrum in Dokkum. Vanwege de grote vluchtelingenstroom in 2015 was Dongeradeel bereid ook haar steentje bij te dragen voor de opvang van mensen in nood. De gemeenteraad stemde daarom in november 2015 in met de komst van een tijdelijk centrum voor 600 mensen. Destijds was de verwachting dat het azc in het voorjaar van 2016 de deuren zou kunnen openen in het Tolhuispark. Na lang uitstel heeft het COA uiteindelijk afgelopen november laten weten dat vanwege de verminderde instroom van vluchtelingen een nieuwe vestiging van een azc in Dokkum definitief van de baan was. Een teleurstellend besluit, ook omdat er anderhalf jaar door veel mensen en organisatie hard aan is gewerkt om de groep asielzoekers hier op een goede wijze te ontvangen. Alle vrijwilligers en betrokkenen hebben we vorige maand in een afsluitende bijeenkomst bedankt voor hun inzet.
Het is goed om te ervaren dat er zo veel positieve kracht in onze gemeenschap zit die gemobiliseerd wordt als het nodig is. Vaak onzichtbaar voor het grote publiek maar zo belangrijk. Het zijn de mantelzorgers, de vrijwilligers in alle domeinen van onze samenleving, die van betekenis zijn voor de ander en hopelijk ook zelf ervaren dat hun bijdrage ertoe doet. Op sommige momenten geven we publiekelijk blijk van die grote waardering. Zoals vanavond, bij de uitreiking van de prijs voor de vrijwilliger van het jaar. En bij de uitreiking van een Koninklijke onderscheiding voor inwoners die zich jarenlang belangloos hebben ingezet voor de goede zaak. Naast die persoonlijke aandacht voor de mensen die dan flink in de zon worden gezet, is de symboolwaarde van die speciale momenten van belang. We laten zien dat het werk van alle vrijwilligers bijzonder is en waardering verdient.
Zorg voor elkaar is onmisbaar voor samen leven in goede en slechte tijden. Ook in uw persoonlijk leven. Voor altijd te veel inwoners is een voorbij jaar ook een bijzonder slecht jaar. Door ziekte of overlijden van dierbaren. En te veel condoleancebezoeken bracht ik in 2016 aan nabestaanden van de slachtoffers van een wreed verkeersongeluk. Ik wens iedereen die met zo’n groot verlies te maken heeft, moed om het leven weer te hervatten en troost en steun van anderen in die strijd.
Soms is tegenslag minder noodlottig, maar is opstaan en verder gaan allerminst vanzelfsprekend. Bij verlies van baan of beëindiging van je bedrijf bijvoorbeeld. Of als je biologisch pluimveebedrijf voor de tweede keer in een jaar tijd wordt getroffen door de vogelgriep en ruimen onvermijdelijk is. In dat soort situaties is zakelijke en morele steun meer dan welkom.
Maar tegelijk is het goed om mooie resultaten van Dongeradeelse makelij met elkaar te delen. Ook dat geeft energie want het smaakt naar meer.
Goed nieuws was er volop. De economie trekt aan, dat is ook in Dongeradeel te merken. De vraag naar bedrijfskavels is fors toegenomen. Daarom moeten we zelfs industrieterrein Betterwird uitbreiden. En eind 2016 zijn twee Gazelle Awards uitgereikt aan Probo Sign en Bouwgroep Dijkstra Draisma voor snelst groeiende onderneming. Er zijn grootste plannen voor het voormalig tuincentrum aan de Rondweg. Op de Prinslocatie keert de bedrijvigheid terug en samen met de nieuwe eigenaar koersen we op een herontwikkeling van dit verwaarloosde gebied.
En ter ondersteuning van die aantrekkende economie is de Sintrale As uiteraard een geweldige opsteker. Vraag dat maar aan de ondernemers in de stad en de dorpen; Sjerk Faber heeft zich daarover is het filmpje al uitgelaten en duizenden hebben de veelzijdige en uitbundige opening van de As meegevierd. Een groots compliment aan iedereen die met zijn talent, tijd en financiële middelen heeft bijgedragen aan dat spektakel. Het heeft even geduurd maar nu ligt er dan ook iets waar we trots op mogen zijn: een veilige, snelle, zorgvuldig ingepaste en mooi vormgegeven ontsluiting van onze regio.
Met de woningbouwcorporatie zijn breed gedragen prestatieafspraken gemaakt over beheer, onderhoud, nieuwbouw, renovatie en verduurzaming . We zijn erg ingenomen met de koers die de corporatie vaart en haar open communicatie met alle partijen. De overeenkomsten voor de bouw van de appartementencomplexen aan de Houtkolk – ook zo’n plek die snakt naar een ander aanzien- zijn getekend en dus kan die make-over van start.
Goed nieuws was ook de opening van de nieuwe Verbindinsgvaart
En in het kader van goed nieuws viel ook nog een tv-moment op: Akke Marije Marinus uit Bornwird is uitgeroepen tot Hollands Next Topmodel. Allemaal positief nieuws dat we elkaar niet mogen onthouden.
En wat hebben we weer gefeest tijdens de Admiraliteitsdagen, dit jaar gecombineerd met de Stadsfeesten De organisatie weet ons ieder jaar te verrassen met en nog uitgebreider en spraakmakender programmering. Het evenement krijgt volop aandacht in de media en ook de dorpen worden steeds meer betrokken. Hulde aan de organisatie, de sponsoren en het legertje vrijwilligers dat dit geweldige feest in Dokkum mogelijk maakt.
Ook een compliment aan de organisatie van de Kerstfair. Dit evenement is inmiddels ook niet meer weg te denken en wordt gewaardeerd door veel bezoekers uit de hele regio en daarbuiten.
Dames en heren, al deze mooie voorbeelden getuigen van de kracht van het menselijk kapitaal in onze gemeente en onze regio. Want daar komt het uiteindelijk steeds weer op aan. Geld is natuurlijk een voorwaarde om dingen tot stand te brengen, maar het vermogen en de wil om initiatieven tot een goed resultaat te brengen is cruciaal.
Voor behoud en versterking van dat maatschappelijk kapitaal is de talentontwikkeling van onze kinderen en jongeren van het grootste belang. En dat moet al in een vroeg stadium beginnen. Een goede zaak daarom dat onze peuterspeelzalen zijn omgevormd tot voorscholen. De samenwerking tussen de VO-scholen in onze regio om met minder leerlingen kwaliteit en kwantiteit van opleidingen te behouden, verdient lof en steun. In de Gouden Driehoek laten ondernemers zien welke mogelijkheden huidige bedrijven nu en straks bieden en nodig hebben. Op verschillende scholen wordt werk gemaakt van de zogeheten 21e century skills die inwoners en medewerkers straks nodig hebben voor hun eigen ontwikkeling en hun positie op de arbeidsmarkt. Maar ook de extra aandacht en tijd op onze scholen voor sport en cultuur – vooral muziek – is goed nieuws. Goed voor het welzijn en welbevinden van onze jeugd en onmisbaar voor een vitale gemeenschap. Dat er onze gemeente bovengemiddeld veel muziek wordt gemaakt door koren en korpsen van grote klasse (Collage is zo’n klassekoor) is allesbehalve toeval en blijft ook niet overeind zonder een stevige infrastructuur. Gelukkig heeft die infrastructuur stand gehouden in de afgelopen jaren van bezuinigingen!
De ontmoetingen met onze vrienden van Fulda worden steeds talrijker en veelzijdiger. In 2016 bracht de hulpbisschop van Fulda, de nieuwe burgemeester, jonge voetballers van drie clubs, de Fuldaer Musikschule, het Dompfarrchor, het orkest Collegium Musikum en – tijdens de Kerstfair- de Brunnenzeche Vereniging een bezoek aan Dokkum en omgeving. En met Bonifatiusdag kwam een groot gezelschap uit die mooie barokstad naar Dokkum om die oecumenische viering bij te wonen. Alleen op die manier, via persoonlijke ontmoetingen en uitwisseling krijgt partnerschap betekenis. De wethouders hebben zelfs een stoomcursus Duits gevolgd om de communicatie met onze Fulda-Freunde op peil te brengen. En die verbinding is alleen mogelijk door de vrijwillige inzet van de mensen van het Vriendschapscomité Dokkum-Fulda-Crediton. En in Fulda hebben ze dat ook begrepen. Onder leiding van burgemeester Wingenfeld wordt daar ook een vriendschapscomitee opgericht dat in juni officieel van start gaat. Ook een mooi vooruitzicht.
Er waren nog veel meer evenementen, feesten, iepenloftspullen, goededoelenacties in stap en dorpen die ik niet allemaal op kan noemen, maar die veel bezoekers trekken en waarvoor veel vrijwilligers zich met hart en ziel inzetten. Sommige evenementen lenen zich ook prima voor de agenda KH2018. Naar verluidt is er ook een nieuwe musical in de maak die in 2018 in Dokkum de première moet beleven. Volgend jaar meer daarover.
Het gaat in veel opzichten ook goed met de binnenstad. De nieuwe binnenstadsvisie is in nauwe samenwerking met alle betrokkenen tot stand gekomen en door de raad vastgesteld. Daarin is de keuze gemaakt voor een compact winkelgebied, het bekende D-model. In de aanloopstraten is meer ruimte voor andere functies, waaronder wonen. Het gratis parkeren buiten de bolwerken, de koopzondagen die volgend de winkeliers succesvol zijn, de stadspromotor die binnenkort vak start kan, de opknapbeurt van de Koornmarkt, de resultaten van het project Sud Ie en Wetterfront; de binnenhavenhaven voor historische schepen in de winter; de Dokkumpromotie dankzij de Kerstfair en De Admiraliteitsdagen; het behoud van de rijksmonumenten en van de 500 onlangs aangewezen karakteristieke panden….; het is deze combinatie van behoud en ontwikkeling ; het is deze combinatie van behoud en ontwikkeling die de vitaliteit van onze prachtige binnenstad, deze grand old lady, borgen.
Maar we zijn er nog niet; de binnenstadsvisie toont de kansen die er nog liggen voor de toekomst en die we hopelijk lags de weg van de geleidelijkheid kunnen verzilveren. Een zo’n unieke kans is de herinrichting van de Markt met de komst van de 11-steden IJsfontein. De raad heeft richting gegeven aan de ontwerpopdracht en die is op een heel interactieve manier uitgewerkt . Het moment van besluitvorming over het ontwerp nadert. En iedereen kent de belangrijkste discussiepunten. Ik ben heel benieuwd en hoop één ding (ik heb het vorig jaar ook zo verwoord): Wat de uitkomst ook zal zijn, ik hoop van harte dat we in de komende jaren de Markt echt kunnen presenteren en ervaren als een stijl- en smaakvolle huiskamer van onze prachtige binnenstad en geen ratjetoe van te veel compromissen.
Werk aan de winkel geldt zeker ook voor alle taken van het Sociaal Domein die het rijk naar de gemeente heeft gebracht, uiteraard met fikse kortingen. De basis staat er, het eerste klanttevredenheidsonderzoek geeft aan dat we op de goede weg zijn, maar we moeten nu verder bouwen. De hele financiële administratie en verantwoording moeten komend jaar op orde zijn, zodat de aandacht primair kan uitgaan naar goede, passende zorg op het juiste moment. Het is echt een megaklus die nog van ons zal vragen.
En “zinnige en zuinige zorg”- om de woorden van Igor Tulevski maar te gebruiken – gaat Sionsberg blijvend leveren voor onze inwoners. Dichtbij wat kan, verder weg wat moet. En dichtbij kan het grootste deel van de curatieve en preventieve zorg geleverd worden. Want het grootste gedeelte van die zorg is laagcomplex en het is onzinnig, duur en vooral ook onvriendelijk voor onze inwoners om die uit de regio weg te halen. Dat kwartje is nu goddank ook bij De Friesland gevallen, nadat men zich echt ging verdiepen in wat in Dokkum gebeurde. Groen licht dus voor Sionsberg 3.0!
De laatste gemeenteraad van vorig jaar stond in het teken van de toekomst van het Harddraverspark. Rond de zomer moet duidelijk zijn of en op welke manier de verplaatsing mogelijk is van de spotclubs die daar nu hun domicilie hebben. Ook dit een opdracht met hoge urgentie. Maar wel terecht; de sportclubs willen weten waar ze aan toe zijn. Ik doe een beroep op hen om nog even het geduld op te brengen dat nodig is voor een intensieve maar korte periode van rekenen en tekenen. Betrokkenheid van die clubs zelf is daarbij onontbeerlijk. Voor de zomer trekken we conclusies.
Dames en heren, genoeg te doen dus in het nieuwe jaar. Voor u, voor ons en vooral voor ons samen. En steeds op de beste passende schaal; soms in wijk of dorp, soms lokaal, dan weer bovenlokaal en graag in samenwerking met provincie en rijk waar nodig.
Sommige ambities kunnen we beter op regionale schaal oppakken en met dat regionaal werken hebben we de laatste vijf jaar heel goede ervaringen opgedaan en successen geboekt. Het netwerk Noordoost Friesland van zes gemeenten, provincie, corporaties ondernemers, onderwijs en tal van maatschappelijke partijen, staat als een huis, is goed georganiseerd en wordt met een klein maar krachtig team vanuit het Streekhus in Burgum ondersteund. Alle grote opgaven die de gemeengrens overstijgen en een sterke positie van de regio als partner vergen, ook richting rijk, kunnen we op die regionale schaal het meest efficiënt en effectief uitvoeren. Met die regionale aanpak kunnen we de gevolgen van de krimp en de vergrijzing goed te lijf. Met minder mensen de dingen slimmer doen voor een vitale regio nu en straks; dat is het motto achter de 16 opgaven die we ons zelf hebben opgelegd.
Twee voorbeelden van die effectieve samenwerking die komend jaar manifest worden:
Op 1 augustus zal de Mobiliteitscentrale van start gaan. Die zorgt ervoor dat het leerlingenvervoer en het WMO-vervoer en het kleinschalig openbaar vervoer optimaal op elkaar worden afgestemd. Zo kunnen inwoners in Noordoost Friesland in de toekomst mobiel blijven, ook als de voorzieningen meer verspreid worden.,
Nog eerder, in het voorjaar zullen we de resultaten aanbieden van de Proeftuin Maak Verschil die pas na de zomer vorig jaar startte. Door het rijk zijn we, na een succesvolle pitch, aangewezen als een van de zes regio’s waar in een snelkookpanproces wordt verkend op welke manier de regionale economische ontwikkeling versterkt kan worden. Dat doen we met ondersteuning van BZK, de VNG, het IPO, wetenschappers en kennisinstellingen en uiteraard met medewerking van heel veel regionale ondernemers. In het voorjaar moet al dat werk leiden tot een gedragen, regiospecifiek economisch profiel en een concrete marsroute waar we de komende jaren op inzetten. Want economische vitaliteit is niet de enige, maar wel belangrijke voorwaarde voor behoud van een vitale regio. Net als de andere vijf Proeftuinen in Nederland – overwegend grootstedelijke regio’s – zullen we aanbevelingen meegegeven aan het nieuwe kabinet die de economische ontwikkeling van regio’s kan stimuleren. Het is een uitgelezen kans om de innovatie en versterking van onze eigen economie een boost tegen. Tegelijk kunnen we laten zien dat niet alleen de dynamiek in grootstedelijke gebieden, maar ook de ontwikkeling van meer perifere regio’ aandacht en steun verdient.
Dames en heren, de wereld buiten de gemeentehuizen verandert in heel hoog tempo. De gemeente moet meebewegen. Het beeld van die veranderende gemeente is al vaker geschetst. Het gaat om een gemeente die initiatieven uit de mienskip daadwerkelijk ruimhartig ondersteunt en faciliteert; die kader stelt en handhaaft als het nodig is; die de eigen wettelijke taken naar behoren blijft uitvoeren, het experiment niet schuwt, flexibel, dienstbaar, doelmatig, betrouwbaar en slagbaardig opereert en voldoende robuust is om nieuwe taken uit te voeren.
Burgerparticipatie groeit en bloeit als nooit tevoren. Nu komt het vooral aan op overheidsparticipatie. En om die veranderende rol van de overheid ook waar te kunnen maken was en is opschaling nodig. Voor de kwaliteiten die ik zojuist noemde hebben we al jaren lang, vanaf 2009, gepleit voor een bestuurlijke fusie met de drie buurgemeenten. En in iedere nieuwjaarstoespraak meldde ik de tussenstand. De ambtelijke fusie, de ene DDFK-organisatie, is sinds maandag een feit is. Er is in 2016 bergen werk verzet om 1 januari 2017 te halen en dat is gelukt. Onder aanvoering van Fritjov Brave die u zojuist in het filmpje zag, staat die ene organisatie in de startblokken om voor de dorpen en wijken, alle inwoners en ondernemers en voor vier gemeenteraden en colleges de goede dingen goed te doen. Dat is en grote verandering voor alle betrokkenen. En afscheid nemen van het vertrouwde doet altijd pijn. Maar de ambtelijke fusie is wel nodig om de toekomst beter aan te kunnen en ze is de opmaat naar de bestuurlijke fusie die op 1 januari 2019 een feit zal zijn. Tot onze grote spijt zal dat niet een fusie zin van vier, maar van drie gemeenten. Het zal u niet zijn ontgaan. Door een ambtelijke fusie van vier en een bestuurlijke fusie van drie gemeenten hebben we het ons niet bepaald gemakkelijk gemaakt. Als het gaat om slagvaardigheid, toekomstbestendigheid en democratische legitimatie (!) is een bestuurlijke fusie van DDFK voor mij en voor heel veel anderen de enige juiste weg. Maar gelijk hebben is wat anders dan gelijk krijgen en we hielden sinds 2013 rekening met de mogelijkheid dat een van de deelnemers niet de volgende stap zou zetten. Collega Bilker heeft in zijn nieuwjaarsrede uiteraard ook zijn teleurstelling over de keuze van Dantumadiel geuit en hij heeft de provincie opgeroepen om een sterkere positie in te nemen in het proces van gemeentelijke opschaling.
Zo’n oproep kan nooit kwaad, maar de ervaring leert dat gras niet harder gaat groeien door aan de halmen te trekken. De tijd dat een beweging opgang komt bij decreet van een andere overheid is voorbij en dat betreur ik allerminst. Als er sprake is van hardnekkige weerstand, leidt doorduwen alleen maar tot meer obstructie.
Daarom lijkt het me beter om na de ontlading van treurnis en ergernis, ons in te zetten voor de verdere ontwikkeling van een ambtelijke organisatie zoals die ons voor ogen staat en tegelijk de bestuurlijke fusie tot een goed eind brengen. Dat bestuurlijk fusieproces verloopt soepel en voortvarend. En de inwoners en bestuurders van die ene nieuwe gemeente, moeten kunnen rekenen op een organisatie die daar helemaal klaar voor is. Dus hoe meer slagen we kunnen maken in harmonisatie en versterking van beleid, uitvoering en dienstverlening, hoe beter toegerust de nieuwe gemeente van start kan.
Bestuurlijke schaalvergroting verhoudt zich prima tot dorps- en wijkgericht werken. Dat heeft de praktijk elders in Fryslân ook bewezen. Bij colleges en gemeenteraden is het gebiedsgericht werken echt en speerpunt en in het formatie- en organisatieplan voor de nieuwe ambtelijke organisten is daar nadrukkelijk rekening mee gehouden. De kwaliteit van het gebiedsgericht hangt niet af van frequentie waarmee een wethouder wijken en dorpen bezoekt, maar van de kwaliteit van samenwerking. Begin november vorig jaar hebben we tijdens een bijeenkomst voort alle dorpen in Holwerd een sterk staaltje van samenwerking laten zien tussen gemeente en dorpen. Bij de inpandige puzzeltocht werkten de teams zo goed samen dat we snelle jongens van Cap Gemini makkelijk voorbijstreefden. Laat het een voorproef zijn van de samenwerking in de toekomst.
Dames en heren, 15 maart mag u mede bepalen hoe die nieuwe gemeente gaat heten.15 maart gaat u hopelijk naar de stembus voor de verkiezing van de nieuwe Tweede Kamer. Maar tegelijk kunt u dan uw stem uitbrengen op één van de drie genomineerde namen voor de nieuwe gemeente. Het eindoordeel is, zoals dat hoort, aan de inwoners van Ferwerderadiel, Dongeradeel en Kollumerland c.a. De naamgevingscommissie heeft er een hele kluif aan, want er zijn maar liefst 900 naamvoorstellen ingediend, waarvan zo’n 600 unieke namen. Daar zullen vast namen bij zitten van de categorie “gekkigheid” en een aantal zal ook niet voldoen aan de criteria. Maar dan blijft er nog een schat aan voorstellen over. Ik zou zeggen: laat deze kans niet voorgaan en stem mee!
Dames en heren, ik rond af met een blik buiten onze regio. Die buitenwereld is immens in omvang maar door de permanente realtime nieuwsvoorziening en het wereldwijde web voor iedereen toegankelijk, zelfs onvermijdbaar. Soms heb je de neiging de luiken even dicht te doen en een moment van stilte in te lassen. En dat is misschien wel heilzaam. Want de wereld leek in 2016 zo nu en dan in brand te staan. Oorlogen en terroristische aanslagen bepaalden voor een groot deel het nieuws. Dat voedt de angst voor wat hier in ons land ook mogelijk is. En we hebben er weinig vat op. Tegelijk is er is een golf van onvrede, boosheid en gevoel van miskenning bij een deel van de bevolking . Die gevoelens worden ook geuit. Ook in stemgedrag bij de verkiezing van een nieuwe president of een referendum over wel of niet uittreden uit de Europese Unie. Dat ongenoegen richt zich, bijvoorbeeld, tegen journalisten, politici, rechters, wetenschappers die een plaats krijgen toebedeeld als de bevoorrechte, zichzelf goed bedienende voorhoede,. Een voorhoede die naast het eigen belang meer abstracte en collectieve belangen hoog houdt, waar mensen in het soms moeizame bestaan van alledag weinig boodschap aan hebben. Niet iedereen ervaart de zegeningen van de aantrekkende economie of het vrijhandelsverkeer binnen de EU. Niet iedereen kan het tempo van de digitalisering van het zakelijke en menselijk verkeer bijhouden. Niet iedereen smacht naar meer eigen verantwoordelijkheid voor zorg of scholing. Onze samenleving is echt in hoog tempo veel complexer geworden en dat vraagt vaardigheden en netwerken die niet voor iedereen vanzelfsprekend zijn. En tegelijk verdwijnen zekerheden als vast werk en pensioen en wordt werk in toenemende mate geautomatiseerd.
Geen optimaal klimaat voor de redelijkheid, hoop voor de toekomst en passie voor grote en urgente opgaven als de aanpak van het klimaatprobleem, het wereldvoedselvraagstuk of de vluchtelingenproblematiek
Geen wonder dat de monoloog van 7 minuten die Jan Terlouw onlangs hield tijdens een uitzending van DWDD zo veel aandacht en bijval kreeg. Zijn belangrijkste oproep was om het klimaatprobleem eindelijk eens echt aan te pakken voor het behoud van onze aarde voor onze kinderen. Maar zijn optreden werd een hit vanwege zijn metafoor van het touwtje uit de brievenbus. Geen uiting van nostalgisch verlangen naar de beslotenheid van de jaren vijftig. Maar een roep om terugkeer van vertrouwen in elkaar, weg van het overgeorganiseerde wantrouwen, het hyperindividualisme en de botheid in het openbare leven.
Maar dat vertrouwen komt niet vanzelf terug. Het volstaat niet de kloof tussen mensen die prima gedijen in een complexe wereld en mensen die dreigen af te haken alleen te benoemen en te betreuren. Het gaat om een geweldige hersteloperatie zonder blauwdruk. Pamperen of doodzwijgen is geen optie. Ook niet het aanschurken tegen de onheilsprofeten de elite verketteren waar ze zelf toe behoren of de “roppers en razers” voor wie het digitale schelden en beledigen het ultieme bewijs is van het recht op vrije meningsuiting.
Wat wel kan helpen is iedere dag werken aan een toekomst waar plek is voor iedereen die wil en met een extra verantwoordelijkheid voor hen die door eigen inspanning en geluk bij machte zijn richting te geven of een voorbeeldfunctie hebben. Vertrouwen kan alleen ontstaan als er sprake is van verbinding, van toenadering en samenwerking. De opgave geldt op het wereldtoneel, binnen Europa, Nederland en in onze eigen gemeente en regio. En laten wij optimaal blijven profiteren van het menselijk kapitaal dat onze regio rijk is, waar we naar elkaar omzien en waar samenwerking een noodzakelijke voorwaarde is voor goed samen leven nu en straks. Geen aards paradijs, maar wel een prachtig stuk Nederland en Fryslân waar redelijkheid, hoop voor de toekomst en passie voor de opgaven die voor ons liggen nog steeds goed gedijen. In 2016 lieten we zien dat we met elkaar veel moois tot stand brengen. Ik zou zeggen: moedig voorwaarts in 2017!
Lieve mensen, ik wens u en uw dierbaren een gezond, voorspoedig, veerkrachtig en barmhartig 2017!
Marga Waanders
Burgemeester Dongeradeel
