Bij verenigingen en stichtingen zijn achter de schermen vaak vele vrijwilligers actief betrokken. In-Dokkum gaat in deze nieuwe rubriek op zoek naar achtergrondverhalen van verenigingen én de mensen die actief zijn binnen die vereniging. Soms als drijvende kracht, soms als helpende hand. Deze week een gesprek met Jan Willem Hamstra, voorzitter van de Koninklijke IJsclub Dockum. 

Sinds 1840
De Koninklijke IJsclub Dockum is waarschijnlijk de oudste ijsclub ter wereld. De club heeft vele generaties lang aan Dokkumers de kans geboden om op de ijsbaan plezier te beleven aan het schaatsenrijden. Het organiseren van wedstrijden in de loop van de anderhalve eeuw is met voortvarendheid aangepakt. Vooral in de eerste decennia van het bestaan van de IJsclub Dockum was er sprake van een sociale functie. Het saldo, dat overbleef van de wedstrijden, werd jarenlang gebruikt voor de armen van de stad. Deze mensen kregen in de wintermaanden van de opbrengst voedsel aangeboden. In de eerste halve eeuw van haar bestaan behoorden de wedstrijden op de korte baan in de stad tot de toonaangevende hardrijderijen in het land. In de vorige eeuw kwamen de beste rijders naar Dokkum toe vanwege de hoge geldprijzen. Er waren meer dan honderden deelnemers met daarbij grote groepen toeschouwers. “Op een gegeven moment kwamen er kunstijsbanen, dus toen ging de jeugd daar helaas naartoe”, vertelt Jan Willem.

Wedstrijden en prijzen
De schaatswedstrijden in Dokkum werden gehouden op één van de stadsgrachten en wel op de Oostergrachtswal. Deze wordt nu nog wel door de oude Dokkumers als de Hardrijdersgracht omschreven. Deze gracht was vanaf de oprichting in 1840 tot en met 1924 het domein van de nu Koninklijke IJsclub Dockum. Deze baan was ideaal gelegen. Dokkum behoorde tot de koplopers van het land op het gebied van de waarde van prijzen. Met 130 gulden als hoofdprijs stak de noordelijkste stad boven vele andere wedstrijden uit. In Friesland was het een gewoonte om eerste prijzen van 100 gulden beschikbaar te stellen. Dokkum was het paradijs van de korte baan. Door de hoge prijzen die Dokkum uitgaf, was het altijd verzekerd van de beste kortebaanrijders. De korte baan was tot 1960 het hoogtepunt van de ijssport. Daarna werd het overtroffen door de lange baan en zo verdween er een kostbaar stuk cultuur uit Friesland.

Het bestuur
Het bestuur van de IJsclub bestaat uit 15 directieleden waarbij iedereen echt meedoet. “Ik vind het leuk om te doen en ik wil graag iets terug doen voor het mooie Dokkum. Als voorzitter besluit ik het eindoordeel en ben ik aanwezig als er ijs ligt. Het is een onbezorgde baan, waarbij je past op een cultureel erfgoed van Dokkum”, vertelt Jan Willem. Er is ook een draagvlak naar de club toe, zodat de ijsbaan in stand kan worden gehouden. Als bestuur wordt er aandacht gegeven aan het heden en aan het verleden. “Er zijn genoeg dingen te doen, zoals de PR, telefoontjes, overleg met scholen, als we maar klaarstaan voordat de ijsperiode begint”, legt Jan Willem uit. “Alle leden van het bestuur zijn Dokkumers, dus naast het goede werk dat er geleverd wordt, is het ook heel gezellig met elkaar”, vertelt Jan Willem enthousiast. Ieder jaar wordt er een vergadering gehouden met alle directieleden. Afgelopen jaar was dit de 181jaarvergadering.

Website en Koek & Zopie hokje
Op de website, wordt er nieuws weergegeven en een webcam met beeld van de ijsbaan. Er kan ook contact worden opgenomen met de ijsclub en de bestuursleden staan vermeld. Binnenkort zullen er ook sfeerfoto’s op de site komen. “Online kan er worden ingeschreven bij de club, waarbij er 20 euro per jaar wordt betaald. Dit jaar kwamen er 100 leden bij en hiervan kunnen de certificaten worden afgelost. Het oude hokje was nodig aan vervanging toe en met certificaten werd hier geld voor opgehaald. Door nieuwe leden kunnen deze certificaten afgelost worden”, legt Jan Willem uit. Het nieuwe koek en zopie gebouw werd 19 april 2019 geopend door Ireen Wūst. In dit hokje hangen enkele schaatspakken van onder andere Sven Kramer en Irene Wüst. Ook zijn er olympische medailles te vinden. De club verzameld houtsjes (Friese doorlopers) om in het gebouw een mooi plekje te geven. Het nieuwe hokje kan weer 100 jaar mee, omdat het van duurzaam hout gebouwd is.

Activiteiten
“Het is moeilijk om activiteiten te bedenken, want als het kan, wil iedereen gewoon op de baan rijden. Dat er veilig geschaatst kan worden en er plezier wordt gemaakt is het belangrijkste”, zegt Jan Willem. Er worden verschillende acties gedaan, zoals het inleveren van schaatsen, zodat ook mensen die het niet kunnen betalen, de mogelijkheid hebben om te schaatsen op de ijsbaan. Ook worden er gratis kaartjes gegeven aan de kinderen die geregistreerd staan bij de Voedselbank. Het terrein wordt in de zomerperiode verhuurd aan de Boreas, de handboogschietclub uit Dokkum. “We willen er graag nog meer mee doen, maar wat, is de vraag. Lezers kunnen het via deze weg aan ons laten weten. We horen graag alle ideeën, zo lang we maar nabuurschap tonen en ons dus koninklijk gedragen naar de omliggende huizen toe”, sluit Jan Willem mee af.