2017standermolen
Het plan dat van onderop door een aantal enthousiaste molenliefhebbers uit Dokkum om op de Hanspoortster dwinger in Dokkum een standerdmolen te herbouwen kan eerst in de ijskast. Het plan kon op enthousiaste reacties rekenen uit de buurt en daarbuiten, maar de gemeente Dongeradeel weigert medewerking aan de plannen. Volgens Dongeradeel is dit omdat de molen geen kwalitatieve toevoeging voor de binnenstad is, maar een nagebouwd ‘decorstuk’. ‘Een gemiste kans’, vindt de werkgroep,

Cultuurhistorische topattractie
Volgens de werkgroep De Hanspoortsterdwinger is een uitstekende locatie om een standerdmolen van het Noordelijke type te herbouwen. “Daarmee zou Friesland een unieke molen en Dokkum een toeristische attractie rijker zijn. Deze molen past cultuurhistorisch uitstekend bij de gereconstrueerde vestingwallen van Dokkum, misschien nog wel meer dan de twee fraaie stellingkorenmolens, die de oorspronkelijke standerdmolens in latere eeuwen vervingen”, schrijft de werkgroep in een persbericht. Rond de Hanspoort vinden met het opknappen van Hanspoort 1 en het vestigen van een Bed&Breakfast diverse toeristische ontwikkelingen plaats, waar naadloos bij kan worden aangesloten. De gemeente is van mening dat de plannen strijdig zijn met het bestemmingsplan en er op dit deel van het beschermde stadsgezicht geen bebouwing is toegestaan. “Dat terwijl juist deze molens vanaf de zestiende eeuw meer dan 250 jaar de bolwerken van Dokkum sierden”, zegt de werkgroep.

Skyline van Dokkum
In de zestiende en zeventiende eeuw bevonden zich op vijf van de zes dwingers van de bolwerken van de stad Dokkum standerdmolens. Die vijf molens bepaalden met de kerktorens het aanzicht van de vestingstad Dokkum. In Friesland staat geen enkele standerdmolen meer. Vroeger waren er honderden, de laatste verdween rond 1930 bij Rottevalle. De werkgroep, met de Dokkumer molenaars Karel Jongsma en Warner B. Banga en de bestuursleden Ger Heeringa, (voorzitter) Peter Braaksma (penningmeester) en Egge Lalkens (adviseur) maakten zich sterk om in Dokkum op de Hanspoortsterdwinger de standerdkorenmolen ‘De Eekhoorn’ te reconstrueren en een cultuurhistorisch molenerf in te richten. De werkgroep was ook al in overleg met buurt en wijkraad, die juist enthousiast reageerde op de nieuwe inrichting met een klein openluchttheater en speeltoestellen.

Onderdelen aangeboden
Een jaar lang was de werkgroep bezig met de voorbereidingen. Er werd een kleine standerdmolen nagebouwd en naast werkbezoeken aan Brielle en Bourtange, met vergelijkbare molens op soortgelijke locaties, werd een financiële onderbouwing voor het plan opgesteld met een sluitende exploitatie van de molen. Er werd een offerte voor de bouw aangevraagd en vanuit de molenwereld werden zelfs onderdelen van oude standerdmolens aangeboden om te hergebruiken. Diverse molenorganisaties, zoals de Vereniging de Hollandsche Molen, werden om advies gevraagd.

Flauwe afwijzing
De gemeente Dongeradeel reageerde afwijzend op het informatieverzoek van de werkgroep, omdat de molen geen kwalitatieve toevoeging voor de binnenstad zou zijn, maar een nagebouwd ‘decorstuk’. Dit zou ten koste van authenticiteit van de stad gaan en een ‘gat’ in de samenhang van het beschermd stadsgezicht opleveren. De historische standerdmolen zou zelfs in strijd zijn met het beleid tot versterken van de sfeer en het historisch karakter van de binnenstad zoals verwoord in de binnenstadsvisie. ‘Een gemiste kans’, meent de werkgroep, ‘maar misschien dat over enkele jaren de gemeente wel bereid is om daadwerkelijk toeristische versterkingen in de binnenstad in te richten, die passen bij het historische karakter van deze mooie stad.’

koren 04A Dokkum Hanspoort 1664 Schotanus
Een beeld van vroeger, toen op de dwinger ook een molen stond.

standerdmolen1
De mogelijke standerdmolen Dokkum

standerdmolen2

standerdmolen3
Lees ook: