De historische binnenstad van Dokkum kent tal van bijzondere plekjes met een goed verhaal. Zowel binnen als buiten de binnenstad zijn de afgelopen jaren gebouwen gesloopt, opgeknapt of nieuwgebouwd. In-Dokkum.nl duikt in de rubriek ‘Dokkum toen en nu’ de geschiedenis in. Waarom heeft een straatnaam die naam gekregen? En wat stond er vroeger op de plek van wat er nu staat? In deze editie: Museum Dokkum aan de Diepswal, waarvan één van de panden het Admiraliteitshuis was uit de vroegere jaren.
Het Admiraliteitsarchief
Museum Dokkum bevindt zich in een aantal historische panden, waaronder het zeventiende eeuwse gebouw van de Admiraliteit van Friesland en Groningen uit 1618. In Dokkum was één van de vijf admiraliteitscolleges van Nederland gevestigd. De Admiraliteit hield zich bezig met de bescherming van de handelsvaart en met oorlogsvoering ter zee. De Friese Admiraliteit werd op 6 maart 1596 opgericht en ontbonden in 1975, toen de Franse tijd in Nederland aanbrak. Veel bronnen van de Friese Admiraliteit zijn er tegenwoordig niet meer over. Bij de grote brand van 12 op 13 februari 1771 in Harlingen ging vrijwel al het archiefmateriaal van de Admiraliteit in vlammen op. Daarnaast werden er ook vele kaarten en documenten met betrekking tot de geschiedenis van Friesland vernietigd. Het weinige resterende archiefmateriaal werd overgebracht naar het Departement van Marine in Den Haag. Toen daar op 8 januari 1844 brand uitbrak, verging ook al het resterende archiefmateriaal.
Dokkumer tijd
De Admiraliteit was gevestigd in het oude raadhuis, op de hoek van de Hoogstraat en de Lange Oosterstraat in Dokkum. Dit gebouw was in 1589 aangekocht door kapitein Tjaerd Tjebbes voor 900 goudgulden. De Admiraliteit kwam terecht in het Blauhuis, een indrukwekkend gebouw met een markante ranke toren. Het stadsbestuur betaalde aanvankelijk de huur, maar vanaf 1610 werd deze overgenomen door de Admiraliteit. In 1618 verhuisde de instelling naar een ander pand, waar tegenwoordig het Museum van Dokkum te vinden is. Nog in 1950 voerde dit huis het wapen van de Fries-Groninger Admiraliteit. Door het dichtslibben van de zeearm verplaatste de Admiraliteit in 1645 van Dokkum naar Harlingen. In 1963 vestigde het museum zich in het admiraliteitsgebouw, waarvan de mooie renaissance decoraties nog bewaard zijn gebleven. Naast het museum ligt een prachtige binnentuin waar de monumentale entree van het oude admiraliteitsgebouw te zien is. Het admiraliteitshuis is ook in gebruik geweest als ‘armenhuis’ van de gemeente Dokkum.
Streekmuseum
Museum Dokkum is een streekmuseum gelegen in het historische centrum van de stad Dokkum. Het toeristen informatiepunt is ook te vinden in het museum waar veel informatie te verkrijgen is over Dokkum en omgeving. De vaste collectie van het museum bestaat uit oude archeologische opgravingen, oude gebruiksvoorwerpen, volkskunst, schilderijen en Fries aardewerk. Er is een uitgebreide Fries-zilvercollectie, waarvan een groot deel afkomstig is van Dokkumer goud- en zilversmeden. Daarnaast bezit het museum een belangwekkende collectie textiel, waaronder Friese kostuums, floddermutsen en merklappen. Het museum heeft een bescheiden bibliotheek (niet toegankelijk voor publiek) en een museumwinkel waar onder andere boeken, ansichtkaarten en souvenirs verkocht worden. Daarnaast kunnen er diverse letterlappatronen gekocht worden, naar letterlappen uit de collectie van het museum.
Expositie kerst in karton
Van 10 oktober t/m 10 januari 2021 is de expositie ‘Kerst in karton’ te zien in het Museum. De expositieruimte zal vol staan met papieren kartonnen kerststallen die verzameld zijn door Roel van Dulk en en Fret van der Zwet uit Ferwerd. Zij hebben in de afgelopen decennia een grote verzameling grafische kerstgroepen opgebouwd. Er worden diverse werken geëxposeerd met de overeenkomst dat ze van papier of karton zijn gemaakt. De kartonnen kerststallen zijn gemaakt in de 19e en 20e eeuw. Het gebruik van kerststallen van karton is inmiddels grotendeels verdwenen in de meeste landen. Maar in Tsjechië worden nog steeds jaarlijks nieuwe ontwerpen gemaakt. In de expositie zijn verschillende van deze nieuwe Tsjechische bouwplaten van kerstgroepen te zien. Een kleine selectie van de kerststalbouwplaten die in de expositie te zien zijn, zijn in de museumwinkel te koop.
Informatie gevonden op http://www.museumdokkum.nl. Foto’s van Historisch Informatiecentrum Noordoost Fryslân.
