Dat burgemeester Johannes Kramer overwoog om de stadsrechten van Dokkum in te leveren, was een 1 april grap. “We zijn trots op het feit dat we een stad zijn maar nét zo trots op het dorpse karakter van Dokkum dat vaak wordt geprezen door toeristen en bezoekers”, aldus de bedenkers. “Juist als regio staan we met elkaar sterk.” De grap werd bedacht en uitgevoerd door stichting Promotie Dokkum in samenwerking met Johannes Kramer en online stadskrant in-dokkum. Op 22 maart werd een artikel
gepubliceerd waarin de overweging van Kramer om de stadsrechten in te leveren naar buiten werd gebracht. Promotie Dokkum heeft met de grap de aandacht willen vestigen op de stadsrechten die Dokkum heeft, en de geschiedenis daarvan.
Dokkum trots op dorpse karakter
Burgemeester Johannes Kramer werkte graag mee aan het verhaal. “Dokkum is als stad de hoofdplaats voor de gemeente Noardeast-Fryslân, maar voelt zich één met en gelijkwaardig aan de 51 dorpen om zich heen”, zo vertelt hij. “De stadsrechten hebben we per toeval een paar eeuwen geleden gekregen, en dat heeft ons geen windeieren gelegd. Maar we voelen ons er niet meer of beter door dan de dorpen om ons heen. Samen staan we sterk als regio. De dorpen kunnen niet zonder de stad en de stad kan niet zonder de dorpen. Ze zijn onlosmakelijk aan elkaar verbonden.”
In de dertiende eeuw kreeg Dokkum stadsrechten. Dat gebeurde vrijwel onopgemerkt en de exacte datum is dan ook niet bekend. Duidelijk is dat een brief uit 1298, ondertekend door graaf Jan I van Holland het bewijs is dat Dokkum dan als vierde stad van Friesland wordt gezien. De stadsrechten zorgden voor grote welvaart. Wetgeving en rechtspraak, tolrecht, bouw van verdedigingswerken en het marktrecht zorgden ervoor dat Dokkum opbloeide. Sinds de invoering van de Gemeentewet in 1851 is het onderscheid tussen steden en dorpen bestuurlijk opgeheven. Van ‘het inleveren van stadsrechten’ kan dan ook geen sprake zijn.
Hoewel er al gauw gedacht werd aan een 1-aprilgrap, werd het bericht over het mogelijk afstaan van de stadsrechten op een aantal onlinekanalen zeer serieus genomen en was het even het gesprek van de dag. Stichting Promotie Dokkum had de 1-aprilgrap dan ook dusdanig zorgvuldig voorbereid, met een bijna niet van echt te onderscheiden interne memo – die met behulp van AI werd gegenereerd – en een journalistiek onderlegd artikel op in-dokkum.nl. Na het verschijnen van het artikel werden er bovendien door de-CDA fractie van Noardeast-Fryslân schriftelijke vragen gesteld. Aangezien er sprake was ‘van een uitzonderlijke en vertrouwelijke situatie nodigde de burgemeester alle fractievoorzitters uit voor een bijeenkomst op maandagmiddag om 17.00 uur in de Piet van der Galiënseal van het stadhuis in Dokkum. Die hadden echter bij het zien van de datum wel in de gaten hoe laat het was….
