De historische binnenstad van Dokkum kent tal van bijzondere plekjes met een goed verhaal. Zowel binnen als buiten de binnenstad zijn de afgelopen jaren gebouwen gesloopt, opgeknapt of nieuwgebouwd. In-Dokkum.nl duikt in de rubriek ‘Dokkum toen en nu’ de geschiedenis in. Waarom heeft een straatnaam die naam gekregen? En wat stond er vroeger op de plek van wat er nu staat? In deze editie: Het Kollumer Veerhuis, een monumentaal pand aan de Keppelstraat in Dokkum. Dit pand heeft verschillende functies gehad en is nu in eigendom van de Vereniging Hendrick de Keyser.
Wachtlokaal, herberg en koffiehuis
Het Kollumer Veerhuis is een monumentaal pand aan de Keppelstraat in Dokkum. Het pand ligt op de hoek van de Keppelstraat, het Zuiderbolwerk en de Strobossersteeg in Dokkum. Het was het eerste huis dat men zag wanneer men de stad binnenkwam. Het staat van ouds bekend als het “Kollumer Veerhuis”, een wachtlokaal met logement en stalling bij de aanlegplaats van de veerdiensten met de dorpen in de omgeving. Het huis met de gemetselde trapgevel is waarschijnlijk halverwege de 17e eeuw gebouwd. Het huis lag aan de rand van de oude binnenstad vlak bij de vroegere Woudpoort en de stadswal. Voor 1832 was het een woonhuis onder meer van Jan Lolkes Suiderbaan, een advocaat bij het Hof van Friesland. In het pand zijn nog resten van het interieur uit de 18e eeuw bewaard gebleven. Omstreeks 1832 kreeg het pand de functie van herberg en koffiehuis. Het was toen eigendom van Jetze de Vries en het werd verhuurd aan de weduwe Sijke Gerrits Hofman.
Trekschuiten
De voorkamer op de begane grond van het huis was in de 19e en 20e eeuw de gelagkamer. De kamer heeft een gereconstrueerde schouw en een bedstedewand afkomstig uit een ander huis. Op de verdieping zijn oude bedstede en een houten schouw uit omstreeks 1750 bewaard. Vanwege de gunstige ligging bij de aanlegsteigers voor de trekschuiten naar ander Friese plaatsen maakten met name de passagiers van deze schepen gebruik van het veerhuis. De horecafunctie heeft het pand behouden tot in de tweede helft van de 20e eeuw. Vanaf het Kollumer Veerhuis vertrok het trekschip dat in Dokkum lang dienst heeft gedaan. Hedentendage kunnen gezelschappen nog steeds ook de Dokkumer trekschuit De Herinnering huren voor rondvaarten door de grachten van Dokkum (via VVV of Admiraliteitshuis).
Vereniging Hendrick de Keyser
In 1963 verwierf de Vereniging Hendrick de Keyser het pand, dat erkend is als rijksmonument, in eigendom. Toen bevatte het huis nog steeds een koffiehuis met bovenwoning. In 1967 werd het Veerhuis door hen gerestaureerd. Het pand wordt nog steeds door deze vereniging verhuurd. In 2016 werd de gevel van het pand opgeknapt. De opknapbeurt van het Rijksmonument volgt op die van een ander monumentaal pand, het voormalige brugwachtershuis. Dat pand werd in 2015 opgeknapt. Vereniging Hendrick de Keyser zet zich in voor het behoud van architectonisch of historisch belangrijke gebouwen en hun interieur. Het bezit van Vereniging Hendrick de Keyser is zeer divers: van Renaissance tot art deco, van Abraham van der Hart tot Rietveld. De collectie geeft een representatief beeld van de Nederlandse architectuur- en interieurgeschiedenis.
Informatie verkregen via Route You en foto’s via Rijksmonumenten.
