De historische binnenstad van Dokkum kent tal van bijzondere plekjes met een goed verhaal. Zowel binnen als buiten de binnenstad zijn de afgelopen jaren gebouwen gesloopt, opgeknapt of nieuwgebouwd. In-Dokkum.nl duikt in de rubriek ‘Dokkum toen en nu’ de geschiedenis in. Waarom heeft een straatnaam die naam gekregen? En wat stond er vroeger op de plek van wat er nu staat? In deze editie: Het herenhuis van Helder, een herenhuis van de familie Helder waarbij delen van de inrichting in het stadhuis van Dokkum zijn geplaatst.
‘Slotsje over de Ee’
Onder de naam ‘Slotsje over de Ee’ staat sinds ongeveer 70 jaar het herenhuis van de familie Helder bekend. De betegeling hiervan kwam terecht in het stadhuis van Dokkum, in de burgemeesterskamer. ‘Slotsje over de Ee’ is echter de foutieve benaming voor het woonhuis van de familie Helder. Dit was een vrijstaand herenhuis dat bij het dorpje Sijbrandahuis in de gemeente Dantumadeel hoorde. Met deze benaming werd uitgegaan van de kant van De Streek. In het jaar 1773 werd op kaal land aan de overkant van de Ee een woonhuis voor de eigenaar van het geheel en zijn nieuwe bruid gebouwd.
Vijf generaties
Jan Jans Helder werd omstreeks 1700 in Westergeest geboren en overleed op 20 januari in het jaar 1753. Hij werd landbouwer van beroep, eerst in Westergeest en later in Sijbrandahuis en Dokkum. Hij trouwde met Ittje Pieters en hun zoon werd op 17 augustus 1727 geboren, de derde Jan Helder op rij. Toen zijn vader overleed, bouwde hij een houtzaagmolen en begon daarbij een houthandel. Zijn vrouw overleed in 1770 en hij hertrouwde in 1773. De eerste bewoners van het herenhuis waren dus Jan Helder en zijn tweede vrouw Dieuwke Jelles. Jan helder heeft er zo’n 34 jaar gewoond. Na zijn overlijden erfde zijn derde zoon Cornelis het herenhuis en de zaagmolen met wat daarbij hoorde. Het Herenhuis werd uiteindelijk door vijf generaties Helder bewoond, voor het in andere handen overging.
Stadhuis Dokkum
Het herenhuis bestaat nu niet meer, De schouw met blauwe tegels was de reden dat in latere tijd deze kamer ‘de blauwe kamer’ werd genoemd. Zoals eerder vermeld werd de betimmering in de burgemeesterskamer van het stadhuis gebruikt. Momenteel is al het snijwerk verguld en is verder de hele betimmering blauw-groen geschilderd, net als de plafondbalken in de burgemeesterskamer en andere vertrekken van het stadhuis. Het tegelplateau werd gemaakt door de tegelschilder Pals Karsten.
Gebruikte bronnen: Slideshare
