In en om Sionsberg aan de Birdaarderstraatweg in Dokkum gebeurt van alles op het gebied van zorg. Om al die verhalen een plekje te kunnen geven, heeft online stadskrant in-dokkum.nl de rubriek ‘Rondom Sionsberg’. Hier komt iedere keer een verhaal van Sionsberg aan bod. In deze editie vertelt coördinator Binny Dijkshoorn over het eerste jaar van Zorgpension Dokkum.
Sinds begin 2021 is op de tweede etage van de Sionsberg Zorgpension Dokkum gevestigd. Hier zijn zestien ELV-bedden beschikbaar voor een kortdurend verblijf, gericht op herstelzorg. “Bij Zorgpension Dokkum worden cliënten door een enthousiast en professioneel team begeleid naar een hernieuwde zelfstandigheid en zelfredzaamheid, om in een fijne omgeving toe te werken naar een terugkeer naar huis”, legt Binny uit.
Ziekenhuizen ontlasten Eerder vertelde Binny al dat hier in het noorden grote behoefte is naar dit concept: “De cliënten die hier komen hebben niet meer de medische zorg nodig van een ziekenhuis, maar zijn nog niet zelfstandig genoeg om naar huis te kunnen. Dan is het bij Zorgpension Dokkum een hele fijne plek waar we de zorg overnemen en toewerken naar een thuiskeer.” Direct na de opstart van het Zorgpension waren dagelijks vijf á zes bedden bezet, sinds de zomervakantie is dat minimaal tien, en we blijven groeien. “En dat terwijl de ziekenhuizen het afgelopen jaar niet op volle sterkte -qua operaties- konden draaien. Het is fijn dat wij op deze manier de ziekenhuizen en huisartsen kunnen ontlasten door bedden sneller vrij te maken en patiënten over te nemen”, geeft Binny aan, doelend op de druk in de zorg vanwege de pandemie.
Samenwerkingen en uitleg geven
De komende periode wordt daarom door Binny en haar team nog meer naar samenwerkingen gezocht, door uit te zoeken waar er nog behoefte aan is in deze regio. “Nu krijgen we de meeste cliënten via de huisartsen doorgestuurd en ook steeds meer familieleden gaan actief op zoek voor zorg na een eventuele operatie.” Het afgelopen jaar bezocht Binny diverse ziekenhuizen om uitleg te geven over de werkwijze van het Zorgpension. “We vertellen dat we zeven dagen in de week, 24 uur per dag nieuwe cliënten op kunnen nemen. Dat is bijvoorbeeld ook ideaal nu we hier in Dokkum weer een spoedpoli hebben. Wanneer mensen dan plotseling niet naar huis kunnen, hoeven ze niet helemaal naar een ziekenhuis in Leeuwarden of Drachten gebracht te worden. Maar kunnen ze -als ze daarvoor in aanmerking komen- direct in het Zorgpension opgenomen worden.”
Charme van Sionsberg
Daarmee geeft Binny direct aan hoe perfect de locatie van het Zorgpension is: dicht bij alle onderzoeksmogelijkheden die Sionsberg biedt. “Alle zorg die onze cliënten nodig hebben, is om ons heen. En dat in combinatie met de huiselijke setting die we hier gecreëerd hebben plus de charme van de Sionsberg, maakt dat mensen zich hier thuis voelen. Voor de duidelijkheid en qua verwachtingsmanagement”, zegt Binny lachend, “We zijn geen vier-sterren hotel. Dat moet ook niet, want dan willen mensen niet meer naar huis.” De doorlooptijd van cliënten bij het Zorgpension is gemiddeld twintig dagen. “En dat is heel snel. Elke week bekijken wij de voortgang: wat heeft iemand nodig om weer naar huis te kunnen gaan? Alles in overleg met de cliënt en de familie.”
Aandacht voor cliënten
Zorgpension Dokkum heeft een enthousiast en betrokken team, wat afgelopen jaar aangevuld is met twee stagiaires en vier vrijwilligers. “Een toegevoegde waarde”, volgens Binny. “Nu er steeds meer bedden bezet zijn, hebben de vrijwilligers tijd voor die extra aandacht. Helaas hebben we ons eerste jaar behoorlijk aan moeten passen aan de coronamaatregelen en worden we nog steeds beperkt in het uitvoeren van ons concept waar we naar toe willen: een huiselijke sfeer waarin ook mogelijkheden zijn voor gezamenlijke maaltijden en tijd met elkaar doorbrengen in de huiskamer. Toch zijn we heel tevreden over dit eerste jaar. Het allerbelangrijkste: de zorg voor de cliënten staat, mensen krijgen hier aandacht!”
Eenjarig jubileum
In januari bestaat Zorgpension Dokkum één jaar. ”Helaas weer geen feestje of open dag… Maar we staan er met het team wel bij stil. We zijn trots op wat we het afgelopen jaar ontwikkeld, aangepast en gefinetuned hebben zodat het voor alle partijen zo fijn mogelijk werkt. We leveren maatwerk waarbij ons team een grote rol speelt en iedereen een eigen verantwoordelijkheid heeft waardoor we onszelf blijven verbeteren. De toekomst zien we vol mogelijkheden tegemoet, zo zijn we al bezig met mogelijke uitbreidingen in de leegstaande vleugel naast ons. We draaien graag op volle sterkte!
De volledige zorg van Zorgpension Dokkum wordt door verzekeraars vergoed, mits er een indicatie van een arts aanwezig is. Meer informatie kunt u vinden op de website of via telefoonnummer 06-11374660
In en om Sionsberg aan de Birdaarderstraatweg in Dokkum gebeurt van alles op het gebied van zorg. Om al die verhalen een plekje te kunnen geven, heeft online stadskrant in-dokkum.nl de rubriek ‘Rondom Sionsberg’. Hier komt iedere keer een verhaal van Sionsberg aan bod. In deze editie maken we kennis met Dermatoloog Nynke Molders.
Dermatoloog Nynke Molders is sinds anderhalf jaar een dag per week in Dokkum te vinden. Samen met een collega-dermatoloog en twee doktersassistenten bezet het team tweeëneenhalve dag de poli Dermatologie in Sionsberg. Nynke Molders is sinds 2017 werkzaam in het MCL (Medisch Centrum Leeuwarden) en trad in 2018 toe tot de Huidartsenmaatschap Noord Friesland. Momenteel zijn in deze maatschap zeven dermatologen verantwoordelijk voor de dermatologische zorg in Noord-west Friesland. Al deze dermatologen zijn gevestigd in het MCL plus één andere locatie, zoals bijvoorbeeld in de Sionsberg. “De afwisseling tussen werken in een groot ziekenhuis in Leeuwarden en een kleinere poli in Dokkum, vind ik prettig”, vertelt Nynke Molders.
Specialisatie is dermatoscoop
“Alle dermatologen zijn allround opgeleid én we hebben allemaal een hobby, oftewel specialisatie”, lacht Molders. “Die van mij is onder andere de diagnostiek rondom plekjes zoals moedervlekken en natuurlijk huidkanker. Ik ben me daarom gaan specialiseren in de dermatoscopie. De dermatoscoop is een diagnostisch instrument dat we al geruim tien jaar gebruiken in de dermatologische praktijk. Het is een soort ‘microscoop lampje’ waarmee je door de huid kan kijken. Ik heb in de afgelopen jaren veel cursussen gevolgd en geef nu zelf nascholingen, ook voor huisartsen in de regio Noord-Nederland. Als dermatoloog vind ik het belangrijk dat huisartsen dit instrument ook kunnen toepassen om beter onderscheid te kunnen maken tussen goed- en kwaadaardige plekjes. Op deze manier is minder vaak een doorverwijzing naar de dermatoloog nodig.”
Elke zonnestraal geeft schade
Volgens Nynke Molders is het noodzakelijk dat ook huisartsen zich steeds betegaan bekwamen in de zorg rond huidkanker en voorstadia ervan “De incidentie van huidkanker neemt toe, dat is zorgelijk. Onze werkdruk is enorm.” De verklaring voor deze toename ligt volgens Molders met name door de toenemende vergrijzing, het feit dat we veel meer op (zon)vakantie gaan en er toch te weinig aan zonprotectie gedaan wordt. “We waren onvoldoende bewust van de gevaren van de zon, terwijl élke zonnestraal schade oplevert. Het zonlicht -de UV-straling- beschadigt de cellen in de huid en dit kan dus uiteindelijk leiden tot huidkanker. Dit overkomt één op de vijf Nederlanders, vooral na hun veertigste levensjaar. Gelukkig gaat het bij 70% van de mensen met de diagnose huidkanker om een basaalcelcarcinoom wat niet uitzaait, maar wel voor lokale problemen kan zorgen. Verder krijgt eén op de drie Nederlanders te maken met een voorstadium van huidkanker. Dit is goed te behandelen.”
Smeren, smeren, smeren
De dermatologen in Nederland richten zich daarom ook op preventieve maatregelen, zoals voorlichting (mede door onze beroepsvereniging), het geven van nascholingenen het wijzen op informatieve websites voor zowel de patient als hulpverlener zoals www.nvdv.nl, www.huidarts.com en www.huidziekten.nl. “De bewustwording van mensen is heel belangrijk, daar valt nog veel winst te behalen. Bekijk je plekjes en trek aan de bel als ze veranderen: groter worden, klachten geven of verschillende kleuren krijgen. Daarnaast geven we natuurlijk ook tips rondom adequate zonprotectie: een half uur voor het naar buiten gaan insmeren met een zonnebrandcrème met factor 30 of hoger en herhaal dit om de twee uren. Als je tussen 11:00-15:00u in de schaduw kan zitten, is dat mooi meegenomen. Vooral bij kinderen is dit belangrijk: bij verbranding voor je twintigste levensjaar heb je een verhoogde kans op huidkanker op latere leeftijd.”
Polikliniek in de buurt
De poli Dermatologie van de Sionsberg biedt een scala aan behandelingen. Bij verdachte huidafwijkingen gaat dat om het nemen van biopten, het verwijderen van plekjes -op een kleine operatiekamer-, maar ook fotodynamische therapie (een lichtbehandeling waarmee verkeerde cellen stuk gemaakt worden zonder dat er gesneden hoeft te worden). Ook kan gekozen worden voor een behandeling met een chemotherapeutische crème; het voordeel daarvan is dat mensen deze behandeling gewoon thuis kunnen doen. Daarnaast kunnen patiënten voor bijna alle soorten huidziekten bij ons terecht en doen we bijvoorbeeld ook allergietesten en UVB-lichttherapie voor patiënten met psoriasis. “Het is heel prettig voor patiënten zo’n tweewekelijkse UVB-therapie dicht bij je huis te kunnen ondergaan!” vertelt Nynke Molders.
Hechte teams
Nynke Molders werkt in twee hechte teams: de polikliniek MCL in Leeuwarden en de Sionsberg in Dokkum. “De dermatologen in de maatschap werken op meerdere locaties in Friesland. Ondanks het feit dat we in verschillende vestigingen werken hebben we een mooie vakgroepen vullen we elkaar goed aan. Mocht een patiënt in Dokkum een behandeling moeten krijgen die we in Dokkum niet kunnen aanbieden, dan is een verwijzing naar een van de andere locaties snel geregeld.” Over het team in Dokkum zegt Molders: “We werken met twee gespecialiseerde doktersassistentes en doen het spreekuur ook echt samen. We zijn goed op elkaar ingespeeld en dat werkt heel efficiënt. Patiënten merken dat ook en geven aan dat ze, naast een rustige sfeer in het ziekenhuis, dat erg prettig vinden. Kortom, het is prachtig dat we in Dokkum de polikliniek dermatologie mogen bemannen en we dus goed toegankelijk zijn voor de mensen die in en rondom Dokkum wonen”, lacht Nynke Molders.
In en om Sionsberg aan de Birdaarderstraatweg in Dokkum gebeurt van alles op het gebied van zorg. Om al die verhalen een plekje te kunnen geven, heeft online stadskrant in-dokkum.nl de rubriek ‘Rondom Sionsberg’. Hier komt iedere keer een verhaal van Sionsberg aan bod. In deze editie maken we kennis met Jolanda Kuijvenhoven – Varkevisser, longarts van de nieuwe Post-Covid-Poli.
Sinds 16 augustus kunnen huisartsen in deze regio patiënten met restklachten na een coronabesmetting, doorsturen naar de Post-Covid-Poli in Sionsberg. Longarts Jolanda Kuijvenhoven – Varkevisser kan op deze manier patiënten gerichter doorverwijzen: “Na een pakket aan testen beoordeel ik de schade en ben ik een schakel tussen de huisarts en een verwijzing naar (vooral) de eerstelijnszorg voor een herstelprogramma.”
Samenwerking Sionsberg en MCL
Sinds een aantal jaren werkt Sionsberg Netwerk Ziekenhuis samen met medisch specialisten vanuit het MCL. Zo werkt Jolanda al twee jaar met veel plezier een dag per week als longarts in Dokkum: “Hier in Dokkum is het kleinschaliger, de zorgzwaarte minder zwaar, heb ik nauwer contact en meer tijd voor mijn patiënten en weet de huisarts ons als specialisten goed te vinden”, vertelt Jolanda over deze samenwerking. In augustus 2020 startte Jolanda samen met collega’s de Post-Covid-Poli in het MCL, het liep storm en de wachttijden liepen op. “Met de nieuwe apparatuur waarmee we sinds kort in Sionsberg werken, zou ik hier ook hier post-covid-diagnostiek uit kunnen voeren. Ik heb voorgesteld om ook in Dokkum een Post-Covid-Poli te openen. Zo hoeven de bewoners van deze regio niet naar het MCL te reizen”, legt Jolanda uit.
Restklachten na Covid
“Bij de opening van de poli in MCL was er nog niks bekend over deze post-covid klachten. We openden die poli ook om een beeld te krijgen: wat zijn die restklachten precies? De coronapatiënten die op de IC zijn beland, die heb je in het vizier. Zij krijgen de juiste nazorg. De coronapatiënten die corona hadden en thuis verbleven, daar wisten we veel minder van”, vertelt Jolanda. “Uiteenlopende lichamelijke klachten als een afname in (adem)spierkracht, minder uithoudingsvermogen, toegenomen vermoeidheid, benauwdheid, spierpijn, hartkloppingen, geheugen- en concentratieproblemen.”
“Terwijl er voor de corona infectie geen – met name – fysieke klachten waren bij deze mensen”, stelt Jolanda die vooral 35- tot 50-jarigen voorbij ziet komen op deze poli. “Deze mensen staan vaak vol in het werkende leven, zijn gewend om zich voor 100% in het werkproces te geven en willen vaak veel en heel snel. Terwijl juist rust, reinheid en regelmaat en heel gedoceerd weer opstarten belangrijk is bij het herstellen van covid.”
Post-Covid-Nazorgpoli
Wanneer een huisarts een patiënt doorstuurt naar de Post-Covid-Poli wordt er door het team van Jolanda een longfunctietest gedaan (om te kijken of de longblaasjes kapot zijn gegaan), een longfoto en een hartfilmpje gemaakt en uitgebreid bloedonderzoek gedaan. Na dit pakket aan onderzoeken kan Jolanda haar patiënten beter doorverwijzen naar andere specialisten. Ze vertelt hierover: “De eerstelijnszorg heeft dit heel goed opgepakt. Hier in de regio zitten bijvoorbeeld hele goede fysio- en ergotherapeuten waar we de patiënten naar toe sturen die daar een herstelprogramma volgen. In een enkel geval stuur ik patiënten door naar Revalidatie Friesland. Ik zie de patiënten in principe één hooguit twee keer.”
Serieuze aandacht
Normaal gesproken ziet Jolanda weinig dertigers op haar spreekuur als longarts. Toen was daar ineens corona en werden longartsen – naast hun ‘gewone’ patiëntengroep – overspoeld met coronapatiënten en niet veel later met post-coronapatiënten, ze vindt het dan ook heel belangrijk dat er serieuze aandacht besteed wordt aan deze groep patiënten: “De media staan vol berichten over acute covid, er is echter weinig aandacht voor de nazorg. Dat zou wel anders mogen. Het raakt me oprecht dat ik een jonge bevlogen zorgmedewerker op mijn spreekuur heb zitten, die tijdens zijn of haar werk in een zorginstelling besmet is geraakt en nu niet meer tot werken in staat is. Terwijl zo iemand dolgraag wil werken!”
“Het is goed dat steeds meer post-covid klachten herkend worden én serieus genomen worden. Alle studies zijn nog beschrijvend, daarmee bedoel ik: we hebben nog geen wetenschappelijke studies die afgerond zijn waarbij behandelingen met elkaar vergeleken worden. We weten helaas nog heel veel niet. Gelukkig verzamelen we wel steeds meer informatie over de post-covid klachten. Een mooi voorbeeld hiervan is www.herstelnacovid.nl, een kennisuitwisseling en multidisciplinaire samenwerking om te ondersteunen bij herstel na covid. De website staat vol informatie en filmpjes van verschillende (medisch) specialisten.” Jolanda sluit graag af met de volgende boodschap: “Neem je post-covid klachten serieus, ga naar je huisarts en bespreek de mogelijkheid om doorverwezen te worden naar de Post-Covid-Poli, dat kan heel nuttig zijn!”
In en om Sionsberg aan de Birdaarderstraatweg in Dokkum gebeurt van alles op het gebied van zorg. Om al die verhalen een plekje te kunnen geven, heeft online stadskrant in-dokkum.nl een nieuwe rubriek. In ‘Rondom Sionsberg’, komt iedere keer een verhaal van Sionsberg aan bod. In deze editie maken we kennis met Edwin Eichhorn, KNO-arts. Sinds begin 2009 is Edwin Eichhorn werkzaam in Sionsberg Dokkum en in het Medisch Centrum Leeuwarden als KNO-arts en sinds die tijd hielp hij (samen met de KNO maatschap uit Leeuwarden) heel wat patiënten met keel-, neus- en oorklachten. De kleinste chirurgische verrichtingen konden daarbij altijd ook in Dokkum worden gedaan, voor de grotere operaties worden patienten doorverwezen naar het MCL in Leeuwarden. Eén van de verrichtingen, waarvoor patiënten tot voor kort nog werden doorverwezen naar Leeuwarden, kan nu ook in Dokkum. Na de opening van de spoedpolikliniek en steeds meer andere behandelingen die mogen, is nu ook een Meatusplastiek (een gehoorgangverwijdingsoperatie) tegenwoordig weer in Dokkum mogelijk. Tot groot genoegen van de arts en zijn patiënten.
Vernauwing
Door vernauwde gehoorgangen kunnen klachten ontstaan zoals ophoping van oorsmeer en/of ontstekingen van de uitwendige gehoorgang. Verder kan een vernauwde gehoorgang problemen geven bij het dragen van gehoorapparaten. Als de vernauwing aan het begin van de gehoorgang bij de overgang oorschelp naar de gehoorgang zit, dan kan de vernauwing verholpen worden door een gehoorgangverwijdingsoperatie (meatusplastiek). Tijdens de ingreep onder plaatselijke verdoving wordt eerst bij de ingang van de gehoorgang een klein stukje kraakbeen uit de oorschelp verwijderd. Daarna wordt er overtollig huid en overtollig weefsel verwijderd. Deze operatie duurt zo’n 20 tot 25 minuten en kan vanaf nu dus in Dokkum. Ook als er bijvoorbeeld sprake is van chronisch eczeem in het oor kan de operatie worden gedaan, omdat de oren dan niet uitgespoten kunnen worden.
Rust en ruimte Dokter Eichhorn begon zijn loopbaan in de randstad, onder andere in Rotterdam. Tot in 2007. Toen het werkplezier door een vervelende fusie minder werd en het gezin bij vrienden op vakantie was in Zweden, waren het zijn kinderen die met het idee kwamen. Waarom gaan we hier niet naar toe? Hier is alle rust en ruimte. De tweeling van de arts was net klaar met de middelbare school en ook de derde was klaar met school. Bij een ziekenhuis in Jämtland, midden-Zweden, stonden ze te springen om artsen. Drie maanden later zat het gezin in een gehuurd huisje in Zweden. “Daar heb ik ook geen moment spijt van gehad”, vertelt Eichhorn.
Naar het Noorden Toch besluit het gezin na ruim anderhalf jaar in Zweden dat het beter is om terug te keren naar Nederland. “De economische situatie daar was voor mijn kinderen niet zo denderend. Ze hadden dan honderden kilometers moeten rijden naar een baan”, vertelt hij verder. Zo kwamen we in Friesland uit: het beste van beide werelden. Nog wel alle economische mogelijkheden en tegelijk de rust en de ruimte die we in Zweden zo geweldig vonden. Inmiddels is Eichhorn woonachtig in Garyp en werkt hij nog steeds deels in Dokkum en deels in Leeuwarden. “Sionsberg Netwerk Ziekenhuis is een heel plezierig ziekenhuis en er is hier een prettige bevolking. De regio verdient wat mij betreft ook echt zoiets als Sionsberg”.
Wachttijden
Op dit moment lopen de wachttijden voor verschillende operaties in Leeuwarden (en heel Nederland) enorm op. Eichhorn is blij dat de ingreep Meatusplastiek nu weer in Dokkum kan. “Goede zorg hoort gewoon dichtbij”, aldus de arts. Verschillende kleinere ingrepen, zoals het zetten van trommelvliesbuisjes bij volwassenen, behandelen van neusbloedingen, weghalen van kleine zwellingen en andere zaken die niet onder narcose hoeven kon al in Dokkum worden gedaan. Door corona is het momenteel op de KNO-afdeling druk met uitgestelde zorg.
Brok in de keel
Eén van de zaken die opvallen in de afgelopen tijd is het toegenomen aantal nieuwe patiënten die zich melden met het gevoel dat ze ‘iets’ in hun keel voelen zitten. “Vaak kunnen we ze geruststellen”, vertelt de arts. Net als wanneer je emotioneel bent, kan ook (corona)stress ervoor zorgen dat de spieren in je keel gespannen zijn. De uitdrukking ‘een brok in je keel hebben’, komt natuurlijk ergens vandaan. Over die keel gesproken. Dat er tegenwoordig veel minder vaak amandelen worden verwijderd ten opzichte van vroeger is inderdaad zo, bevestigt de KNO-arts. “die dingen zitten er natuurlijk niet voor niks”. Het heeft niet altijd het gewenste effect wanneer je ze weghaalt. Tegenwoordig is er een duidelijke landelijke richtlijn die aangeeft of het wel of niet verstandig is om de amandelen te verwijderen. Moeilijke oren Eichhorn is binnen de KNO groep MCL/Leeuwarden-Sionsberg/ Dokkum buiten de ‘gewone KNO’, actief als otoloog en heeft zich gespecialiseerd in ‘moeilijke oren’ in al zijn facetten; van rotsbeen- en middenooroperaties tot gehoorrevalidatie mogelijkheden. “Het grootste streven is om iedereen hier zo te behandelen zoals je zelf graag behandeld wil worden. Dat valt niet altijd mee, maar daar doen we met zijn allen wel ons uiterste best voor”.
Sinds dinsdag 6 april heeft Sionsberg in Dokkum weer een spoedpoli waar patiënten met spoedeisende klachten direct geholpen kunnen worden. Een uniek concept in Nederland, vertellen Derk-Jan Nienhuis en Jocelyn Berdowski. Met een verwijzing van de huisarts kunnen patiënten direct op de afdeling terecht en daar wordt inmiddels volop gebruik van gemaakt. Dat blijkt direct. Als we een interview met het duo plannen, is verpleegkundig specialist Derk-Jan Nienhuis veel te druk met patiënten en die gaan uiteraard voor.
Tijd nodig
Jocelyn Berdowski was de afgelopen drie en een half jaar bezig met de plannen voor de spoedpoli. Een deel van haar tijd ging onder andere zitten in het overtuigen van de zorgverzekeraar. “Soms gaat daar gewoon wat tijd overheen, omdat zo’n zorgverzekeraar zelf nog een mening moet vormen”. De plannen zijn verder niet aangepast, maar de verzekeraar is nu wel overtuigd geraakt. “In de afgelopen jaren is steeds meer de tendens gekomen dat verzekeraars vinden dat je zorg dichtbij moet leveren als dat kan, verder weg als dat moet”, vertelt Berdowski. En dus kwam er voor de komende drie jaar additionele financiële steun om de spoedpoli verder uit te bouwen. “We zijn superblij dat we live zijn. Dat we uit de papier fase zijn en dat we open zijn”.
Jocelyn studeerde onder andere medische biologie met de afstudeerrichting medisch beleid, promoveerde in het AMC in de cardiologie, deed een Master epidemiologie met de afstudeerrichting kosteneffectiviteit en tijdens haar werk bij SpoedZorgNet een MBA in healthcare management. Tijdens haar promotieonderzoek leerde ze Igor Tulevski, cardioloog en oprichter van Cardiologie Centra Nederland, kennen. Deze aandeelhouder van de Sionsberg gaf haar de opdracht om de plannen voor de spoedpoli in Dokkum te ontwikkelen. De spoedpoli is eerst van maandag tot en met vrijdag tussen 9.30 en 18.00 uur open. Als dat allemaal goed gaat, wordt er gedacht over uitbreiding in het weekend en in de avonduren tot 22.00 uur. “We gaan in ieder geval niet ’s nachts open”, vertelt ze stellig. Dat kan voor Sionsberg nooit uit.
Naar de Spoedpoli
Voor patiënten die met spoedeisende klachten worden doorverwezen naar de huisarts is de spoedpoli ingericht. Berdowski: “Ze krijgen vervolgens een tijdstip van ons waarop ze zijn ingeboekt”. Dat is uniek in Nederland. “Omdat we weten waar je mee komt, weten we ook welke diagnostiek je nodig hebt. Dus dat hebben we dan ook direct ingepland. Vervolgens krijg je direct de behandeling. Bijvoorbeeld een repositie, waarbij een breuk wordt rechtzet.” Mensen kunnen eventueel ook een paar uur op de spoedpoli blijven, omdat Sionsberg ook over een zevental bedden beschikt. Dat kan bijvoorbeeld als iemand is flauwgevallen, pijn op de borst of hartkloppingen heeft
Spoedeisend Verpleegkundig specialist Derk-Jan Nienhuis uit Farmsum is gespecialiseerd in de spoedzorg. Hij volgde onder andere opleidingen voor IC/CCU en was jarenlang werkzaam als ambulanceverpleegkundige. Hij verblijft momenteel op de camping vanwege zijn fulltimebaan in Sionsberg. “Hij kan zowel de verpleegkundige behandelingen doen, als dat hij de medisch specialistische blik heeft”, zegt Berdowski over hem. Voor de opening is hij al begonnen en hij heeft meegeholpen om de protocollen af te schrijven. “Wat we doen is geen huisartsenzorg. Het is echt medisch specialistische zorg. Patiënten die hier komen zijn verwezen door de huisarts”. Mensen kunnen dus niet zelf binnenlopen, maar hebben een verwijsbrief nodig. Bijvoorbeeld mensen die buikpijn hebben, hebben in de meeste gevallen geen acute blindedarmontsteking en hoeven niet direct de operatietafel op en naar Leeuwarden. Dat kunnen we hier wel uitsluiten.
Direct bloedanalyse Naast deskundig personeel, is Sionsberg ook uitgerust met de benodigde apparatuur. “Er is een eigen point of care lab, waardoor we binnen 15 minuten een bloedanalyse bij patiënten kunnen doen”, laat Berdowski weten. Omdat zo’n analyse maar een kwartiertje duurt en door Derk-Jan zelf kan worden gedaan, scheelt dit enorm veel wachttijd voor de patiënten. Point-of-care testing wordt steeds vaker toegepast op momenten dat snelle resultaten nodig zijn en niet gewacht kan worden op transport van het materiaal naar het laboratorium. Dat is omdat direct ingrijpen van de arts nodig kan zijn. De bloedglucosemeter is hier het bekendste voorbeeld van.
‘Verpleegkundige heeft de regie’ “Het staat voor 95%, maar het is natuurlijk altijd anders als je voor het eerst opengaat”, zegt Berdowski. “De zorg zelf staat als een huis, daar hoeven we niet meer aan te tornen. Het gaat echt nog om randzaken, zoals het verstrekken van nieuwe telefoonkaartjes aan huisartsen”. Dit is de eerste plek waar de verpleegkundig specialist in de lead is. Dat is nergens in Nederland zo en dat was ook datgene wat het voor Derk-Jan zo uitdagend maakt.
Patiënten met kleine, mindercomplexe breuken, te hechten wonden, onbegrepen buikklachten, hartkloppingen, pijn op de borst, flauwvallen of een dik (trombose)been hoeven niet persé naar Leeuwarden om geholpen te worden, dat kan in Sionsberg voortaan ook. Andersom is ook het geval. Berdowski: “We hebben afgelopen week ook patiënten aangemeld gekregen waarvan we hebben gezegd: deze is echt beter af in een ziekenhuis met opnamecapaciteit”.
In en om Sionsberg aan de Birdaarderstraatweg in Dokkum gebeurt van alles op het gebied van zorg. Om al die verhalen een plekje te kunnen geven, heeft online stadskrant in-dokkum.nl een nieuwe rubriek. In ‘Rondom Sionsberg’, komt iedere keer een verhaal van Sionsberg aan bod. In deze editie maken we kennis met Simon Elsenga, sindskort diabetesverpleegkundige in Dokkum.
Als we met Simon spreken, is hij net vier weken actief in Sionsberg. Na het zien van de vacature voor diabetesverpleegkundige, nam hij contact op en kon hij aan de slag. Elsenga: “Omdat ik hier zelfstandig aan de slag kon gaan, kon ik er mijn eigen draai aan geven.” Naar die uitdaging was de Groninger op zoek. Hij werkte eerder zeven jaar in een vergelijkbare functie bij het Martini ziekenhuis in Groningen en het laatste jaar bij Diabeter. Daar waren ze druk bezig om plannen te maken om mensen zo weinig mogelijk te zien in verband met corona. Dat hield ook in dat de functie van Elsenga ook erg ging veranderen waardoor hij op zoek ging naar een nieuwe uitdaging. Die vond hij in Dokkum.
‘Wat een leuke stad!’
Elsenga komt oorspronkelijk uit Warten, onder Leeuwarden, maar woont inmiddels naar tevredenheid in Groningen. Hij rolde toevallig het vak in. Elsenga was werkzaam bij een huisartsencentrum, toen een collega hem attendeerde op de baan en bijbehorende opleiding voor diabetesverpleegkundige. In Sionsberg is hij nog geen bekenden tegengekomen. “Vroeger heeft een tante van mij hier gewerkt, maar dat is alweer heel wat jaren terug”, vertelt hij. Toen een fietsvakantie naar Frankrijk vorig jaar niet doorging, besloot hij om samen met zijn vriendin de Elfstedentocht te gaan fietsen. Dat was de eerste positieve ervaring met Dokkum. “We hebben heerlijk op het terras gezeten en hadden toen al zoiets van: wat een leuke stad!”
Soorten Diabetes Patiënten met de verschillende soorten diabetes komen bij de diabetesverpleegkundige op controle. Het verschil daarbij is dat wanneer je diabetes mellitus type 1 krijgt; je lichaam stopt met insuline maken. Vanaf dat moment moeten mensen zelf insuline spuiten of via een insulinepompje toedienen. Bij diabetes type 2 reageert het lichaam niet meer goed op insuline. Dat is het hormoon dat de bloedsuikerspiegel regelt. Vroeger werd diabetes type 2 ook wel ouderdomssuiker genoemd, maar steeds jongere mensen krijgen het tegenwoordig, voornamelijk ten gevolge van overgewicht. Deze vorm van diabetes komt het meest voor: 1,1 miljoen mensen in Nederland hebben diabetes type 2.
Er is ook nog een andere vorm en dat is de zwangerschapsdiabetes. Deze patiënten worden door de verloskundige of gynaecoloog doorgestuurd naar Elsenga. Het gros van de patiënten kan door leefstijl al flink de goede kant op geholpen worden. Een kleine groep heeft insuline nodig. Deze groep is ook heel gemotiveerd. Als ze niet goed op zichzelf passen, dan is dat een risico voor de baby. “En ze hebben een goed vooruitzicht. Zodra de baby er namelijk is, is hun diabetes in veruit de meeste gevallen verdwenen”.
Leefstijl Diabetes type 1 is een auto-immuun ziekte. Dat betekent dat het afweersysteem het lichaam aanvalt. Normaal ruimt het afweersysteem alleen ziektes op. Maar bij sommige mensen vernielt het afweersysteem de cellen die insuline aanmaken.. Dat is anders bij diabetes type 2. Deze vorm heeft wel veel met leefstijl te maken. Patiënten met diabetes type 2 worden in eerste instantie door de huisarts gezien. Ze krijgen eerst advies om hun leefstijl aan te passen. Een belangrijke oorzaak van diabetes type 2 is overgewicht en het hebben van te veel buikvet. Andere oorzaken zijn ouder worden, ongezonde voeding en weinig lichaamsbeweging.
Naar de verpleegkundige De meeste patiënten die Simon ziet, spuiten al vier keer per dag insuline of hebben een vorm van onderliggend lijden. Met de diabetesverpleegkundige bespreken ze bijvoorbeeld of het hebben van diabetes in de dagelijkse gang van zaken goed vol te houden is. Ook helpt hij met alle hulpmiddelen.
“Ik kijk heel praktisch. Ook naar leefstijl of alle controles bij pedicure, oogarts et cetera nog gedaan worden. Het is individueel heel verschillend.” Als het bijvoorbeeld om leefstijl gaat, valt dat niet altijd mee. “Sommige patiënten staan heel erg open voor het aanpassen van de leefstijl. Met de diëtist kunnen ze dan hele goed resultaat bereiken. Tegelijk is aanpassingen in eten wel een hele stap. Het heeft vaak behoorlijk impact. Mensen weten vaak wel wanneer het even niet goed gaan. “Mijn taak is vooral om te kijken hoe we dat om kunnen draaien. Om ze op het goede spoor te brengen”. Elsenga kijkt dan wat ook breder. Hoe gaat het bijvoorbeeld op het werk, in de familie, zijn er lichamelijke klachten etc.
Complicaties
Diabetes geeft op lange termijn meer kans op complicaties. De bloedvaten naar de voeten toe zijn kwetsbaar. Datzelfde geldt voor de fijne bloedvaten bij de nieren, het hart en bloedvaten zelf en ook in de ogen komen hele fijne bloedvaten voor die kwetsbaar zijn. Voor mensen met diabetes is het belangrijk om regelmatig een bezoek te brengen aan de oogarts en een pedicure wordt ook aangeraden. Bij Elsenga zijn er de vaste controles op bloeddruk en gewicht en een keer per jaar een uitgebreide voeten controle. “We willen dan bijvoorbeeld weten of patiënten nog alles kunnen voelen”, vertelt hij.
Het aantal patiënten met diabetes type 2 is in de afgelopen jaren toegenomen. Dat heeft met algemene leefstijl te maken. “We kunnen eten krijgen wanneer we willen. Het is overal beschikbaar. Daarnaast wordt in veel eten suiker of vet toegevoegd”, aldus Simon Elsenga. De verwachting is dat dit aantal ook alleen maar zal toenemen. Het effect van corona heeft de verpleegkundige nog niet goed kunnen zien.
“Sommige mensen zijn hele dagen thuis en gaan bewust wat meer bewegen. Die schrikken ook van de relatie tussen overgewicht en corona”, zegt hij daarover. “Het duurt alleen wel zo lang nu, dat veel mensen het wel moeilijk vinden om het vol te houden. Dat merk ik ook bij mezelf”.
Nieuwe ontwikkeling: FreeStyle Libre
Er is een ook nieuw apparaatje op de markt, waardoor mensen niet meer hoeven te prikken. Binnen Sionsberg gebruiken inmiddels ruim honderd mensen de FreeStyle Libre. Deze krijg je pas als je type 1 hebt óf 4 keer per dag insuline spuit en daarbij van te voren moet weten hoeveel je nu precies moet spuiten. Er wordt een sensortje onder de huid geplaatst, die 14 dagen kan blijven zitten. Die meet de glucose in het onderhuidse vet waardoor niet meer geprikt maar gescand kan worden. Een uitkomst voor mensen die anders vaak moeten vingerprikken, ruim honderd per maand. Zo is er de afgelopen twintig, dertig jaar heel wat verbeterd.
In Sionsberg wordt samen met de patiënt gekeken wat deze sensor precies is, hoe je het moet aanbrengen en wat je er mee kunt bereiken. Veel mensen krijgen hun diabetes zo beter geregeld omdat ze op een makkelijke manier over veel informatie kunnen beschikken. Deze informatie is ook nog eens eenvoudig te delen met de diabetesverpleegkundige, bijv. als het een periode minder goed gaat. Elsenga kan namelijk van achter zijn bureau inloggen op een beveiligde website en zo de gegevens van de desbetreffende patiënt op afstand meekijken. Een veel makkelijkere manier dan vroeger toen iemand telefonisch moest uitleggen wat er gebeurd was.
Vanaf zaterdag 11 november opent Museum Dokkum een nieuwe expositie genaamd ‘Luchtig’. Deze tentoonstelling laat verschillende schilderijen uit de collectie zien waarop een bijzondere lucht is geschilderd; blauw, in mist gehuld of met doorbrekende zon.[...]
